ความเป็นมาโครงการ
ABOUT
ตามที่คณะรัฐมนตรีมีมติเห็นชอบต่อแผนพัฒนาดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม ระยะ 5 ปี (พ.ศ. 2560-2565) และแผนพัฒนารัฐบาลดิจิทัล ระยะ 3 ปี (พ.ศ. 2559-2561) เพื่อเป็นกลไกสําคัญในการขับเคลื่อนการพัฒนาประเทศที่ยั่งยืน โดยใช้เทคโนโลยีดิจิทัล ซึ่งประเด็นยุทธศาสตร์ที่สําคัญของแผนพัฒนาดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม คือ ยุทธศาสตร์ที่ 4 ปรับเปลี่ยนภาครัฐสู่การเป็นรัฐบาลดิจิทัล และยุทธศาสตร์ที่ 5 พัฒนากําลังคนให้พร้อมเข้าสู่ยุคเศรษฐกิจและสังคมดิจิทัล
การขับเคลื่อนพัฒนาประเทศไทยผ่านยุทธศาสตร์ชาติ 20 ปี ได้ตั้งเป้าจะเปลี่ยนผ่านสู่การเป็นรัฐบาลดิจิทัล (Digital Government) โดยมีการบูรณาการระหว่างหน่วยงาน การทํางานแบบอัจฉริยะนําเทคโนโลยีดิจิทัลมาเป็นเครื่องมือ เพื่อสร้างภาครัฐที่สะอาด โปร่งใส ประชาชนมีส่วนร่วม ตรวจสอบได้ และเปิดเผยข้อมูลภาครัฐ (Open Government Data) การนํา Big Data มาใช้ประโยชน์ เป็นหนึ่งในการดําเนินงานดังกล่าว ซึ่งการปรับเปลี่ยนสู่รัฐบาลดิจิทัลของหน่วยงานภาครัฐนั้นมีความจําเป็นต้องยกระดับการให้บริการให้มีประสิทธิภาพในหลายมิติไปพร้อม ๆ กัน โดยหนึ่งในมิติที่รัฐบาล กําลังให้ความสําคัญและมุ่งเน้นให้เกิดการพัฒนาคือ “มิติด้านข้อมูล“
กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (อว.) เป็นหน่วยงานหลักด้านอุดมศึกษาของประเทศ มีภารกิจในการวางนโยบายแผน และมาตรฐานอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรมของประเทศ ซึ่งการตัดสินใจ เชิงนโยบายจําเป็นต้องมีการนําข้อมูลมาวิเคราะห์ จึงได้มีนโยบายการใช้ประโยชน์จากข้อมูลขนาดใหญ่ หรือ Big Data ด้านการศึกษาเพื่อวางกรอบทิศทางการพัฒนาอุดมศึกษาอย่างมีประสิทธิภาพ โดยมีโจทย์ของรัฐบาลและหน่วยงานราชการ ที่เกี่ยวข้องที่มีความต้องการใช้งานข้อมูลอุดมศึกษา อาทิ “การผลิตบัณฑิตตรงกับความต้องการของประเทศ” เพื่อตอบสนอง ต่อการผลิตและพัฒนากําลังคนให้สอดคล้องกับตลาดแรงงาน ดังนั้น ข้อมูลด้านอุดมศึกษาจึงเป็นสิ่งสําคัญเพื่อใช้เป็นข้อมูล ในการกําหนดทิศทางการปฏิรูปการศึกษาให้สอดคล้องกับนโยบายการพัฒนาประเทศ
กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม จึงได้กําหนดนโยบายและมอบแนวทางในการจัดทําระบบ ฐานข้อมูลกลางทางการศึกษา โดยให้ทุกหน่วยงานในสังกัดเป็นหน่วยงานกลางในการจัดเก็บข้อมูลในแต่ละระดับและจัดส่งเข้า สู่ระบบฐานข้อมูลกลางในระดับกระทรวง เพื่อประมวลผลและใช้ประโยชน์ร่วมกันในการพัฒนาการจัดการศึกษาของ สถานศึกษาในทุกระดับ ซึ่งจะเป็นประโยชน์ต่อการพัฒนาประเทศ ตลอดจนเพื่อใช้ในการสนับสนุนนโยบายการใช้ประโยชน์ จากข้อมูลขนาดใหญ่ (Big Data) ด้านการศึกษาของรัฐบาล
ปัจจุบันสํานักงานปลัดกระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (สป. อว.) ได้รับความร่วมมือจาก สถาบันอุดมศึกษาจัดส่งข้อมูลเข้าสู่ระบบฐานข้อมูลกลางอุดมศึกษา ประกอบด้วย ข้อมูลรายบุคคลด้านนักศึกษา บุคลากร ผู้สําเร็จการศึกษา ข้อมูลการมีงานทําของบัณฑิต เพื่อให้กระทรวงการอุดมศึกษาฯ ใช้ในการวิเคราะห์และประมวลผล รวมทั้งบริการสารสนเทศและสถิติแก่หน่วยงานภายในและภายนอก แต่อย่างไรก็ตามจากการดําเนินการที่ผ่านมายังพบปัญหา ที่เป็นอุปสรรคต่อการบริหารจัดการและการให้บริการข้อมูล โดยเฉพาะประเด็น ความถูกต้อง ความครบถ้วน และความเป็น ปัจจุบันของข้อมูล ดังนั้น จึงได้ริเริ่มพัฒนาระบบสารสนเทศเพื่อการบริหารจัดการข้อมูลโดยมีเป้าประสงค์ 3 ประการหลักคือ
- (1) จัดทําระบบนําส่งข้อมูลเข้าสู่ระบบคลังข้อมูลอุดมศึกษาที่มีความทันสมัย รวดเร็ว ถูกต้อง และพร้อมใช้งานได้ทันการณ์
- (2) จัดทําระบบการแลกเปลี่ยนข้อมูลระหว่าง สป.อว และสถาบันอุดมศึกษาที่มีมาตรฐาน
- (3) ดําเนินการออกแบบและพัฒนาระบบวิเคราะห์ข้อมูลเพื่อแสดงขีดความสามารถในแต่ละมิติของอุดมศึกษาไทย และเป็นแหล่งข้อมูลที่น่าเชื่อถือระดับสูงให้แก่หน่วยงานในประเทศผู้ซึ่งใช้ข้อมูลอุดมศึกษาในการปฏิบัติงาน
ซึ่ง สป. อว. ได้รวมงานทั้ง 3 เป้าประสงค์ข้างต้น ให้สามารถทํางานได้ประสานกันเรียกว่า ระบบการเชื่อมโยงข้อมูล ระหว่างสถาบันอุดมศึกษา และสํานักงานปลัดกระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรมเพื่อรองรับนโยบาย การใช้ประโยชน์จากข้อมูลขนาดใหญ่ (Big Data) ด้านการศึกษา (University Connected) ผ่านระบบ Data Gateway ที่ทันสมัยโดยใช้โครงข่าย UniNet ที่มีสํานักงานบริหารเทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อพัฒนาการศึกษาเป็นผู้บริหารจัดการ มีกลไก เพื่อช่วยลดภาระการทํางานด้วยมือของเจ้าหน้าที่ผู้รับผิดชอบข้อมูล ลดความคลาดเคลื่อนของข้อมูลและเพิ่มประสิทธิภาพ การรับส่งข้อมูลเชิงสัมพันธ์และใช้ประโยชน์ได้ทันการณ์ อีกทั้งยังรองรับการเปลี่ยนแปลงเพิ่มเติมเขตข้อมูล (Field) ที่อาจ เกิดขึ้นในอนาคต ส่งผลให้กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม หน่วยงานรัฐผู้ใช้งานข้อมูล และสถาบันอุดมศึกษา สามารถเข้าถึงและแลกเปลี่ยนข้อมูลได้อย่างสะดวกและทันต่อความต้องการ